Έχετε την αίσθηση ότι το παιδί σας πολλές φορές :
- Δεν θυμάται τι του λέτε
- Λέει πράγματα χωρίς να σκέφτεται πριν
- Χάνεται σε συζητήσεις
- Αποφεύγει εργασίες που απαιτούν αδιάσπαστη προσοχή
- Δυσκολεύεται να ξεκινήσει μια δουλειά
- Υπολογίζει λάθος την ώρα που του παίρνει να κάνει κάτι
- Αφήνει πίσω ένα χάος
- Δεν τελειώνει ποτέ ό,τι αναλαμβάνει (στο σπίτι ή στο σχολείο)
- Δεν προγραμματίζει τίποτα
- Ξεχνάει ή χάνει τα πράγματά του
Το να μοιράζεσαι την ζωή σου με ενήλικα ή να είσαι γονιός ενός παιδιού με ΔΕΠ-(Υ) σίγουρα δεν είναι εύκολο. Μερικές φορές μάλιστα οι δυσκολίες μοιάζουν να είναι αξεπέραστες. Η ενημέρωση είναι δύναμη.
Τι είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής & Υπερκινητικότητα
«Κατά την ανάπτυξη της παιδικής ηλικίας, η φυσική κατάσταση του προσανατολισμού και η νοητική λειτουργία του αποπροσανατολισμού, οι οποίες ενυπάρχουν σε ένα άτομο, μπορούν να στρεβλώσουν την αντίληψη του περιβάλλοντος σε μερικά παιδιά, σε βαθμό που, αυτά τα παιδιά αναπτύσσουν μια εναλλακτική πραγματικότητα ή αναπτύσσουν μια διαφορετική έννοια των βασικών εννοιών, όπως αλλαγή, συνέπεια, αιτία, αποτέλεσμα, πριν, μετά, χρόνος, αλληλουχία, τάξη-αταξία, των οποίων η σωστή κατανόηση είναι βασική προϋπόθεση για την ζωή.
Η δημιουργία αυτών των εναλλακτικών πραγματικοτήτων μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη της Διαταραχής της Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα και, σε κάποιο βαθμό, στα προβλήματα με τα μαθηματικά και την γραφή.»
Είναι η διαταραχή, η οποία εμποδίζει κάποιον να διατηρεί την προσοχή του επικεντρωμένη.Χαρακτηρίζεται από τρεις συμπεριφορές:
- την αδυναμία συγκέντρωσης ή έλλειψη προσοχής,
- την παρορμητικότητα και
- την υπερκινητικότητα.
«Υπάρχουν δυο τρόποι προσοχής σύμφωνα με τον R. Davis:
Ο ένας είναι, όταν απλώς προσέχουμε κάτι, ώστε η αντίληψή μας ενεργοποιείται και είμαστε σε θέση να συνειδητοποιούμε πλήρως, τι γίνεται γενικά στο άμεσο περιβάλλον μας.
Ο άλλος είναι, όταν συγκεντρώνουμε έντονα την προσοχή μας, ώστε ολόκληρη η προσοχή μας ή το μεγαλύτερο μέρος της εστιάζεται σε ένα και μοναδικό πράγμα του περιβάλλοντός μας.
Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή, λόγω της αυξημένης συναίσθησης του περιβάλλοντος, τείνουν να είναι πιο περίεργα. Η περιέργεια κινεί την προσοχή τους περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Αυτόματα, δίνουν την μεγαλύτερη προσοχή τους σε ό,τι θεωρούν πιο ενδιαφέρον».
Είναι η διαταραχή κατά την οποία το παιδί κινείται υπερβολικά, παραπάνω από το φυσιολογικό.
Σύμφωνα με τον R. Davis, «μια απλή εξήγηση είναι, ότι ο μαθητής δεν ενδιαφέρεται γι' αυτά, που συμβαίνουν στην τάξη και δεν καταλαβαίνει, τι λέει ο δάσκαλος. Το αποτέλεσμα είναι ανία και σύγχυση, που με τη σειρά τους ενεργοποιούν τη λειτουργία διαστρέβλωσης της πραγματικότητας από τον εγκέφαλο και τελικά ο μαθητής αποπροσανατολίζεται.
Σαν συνέπεια το εσωτερικό ρολόι του μαθητή επιταχύνει την λειτουργία του και αυτός αντιλαμβάνεται μια επιβράδυνση του εξωτερικού χρόνου.
Για κάθε λεπτό του πραγματικού χρόνου ο μαθητής πρέπει να υποστεί δυο λεπτά προσπάθειας να μείνει ήσυχος, να μη δημιουργεί προβλήματα, να προσέχει και να συγκεντρώνεται. Αν προσπαθήσει να καθίσει ακίνητος για πολύ ώρα, τον πιάνει ένα είδος ναυτίας και έχει την αίσθηση, ότι μετακινείται ή ότι ο κόσμος γύρω του αρχίζει να περιστρέφεται.
Μερικές φορές αυτό είναι τόσο έντονο, που νιώθει ότι πρέπει να κρατηθεί από το θρανίο, αλλιώς θα πέσει. Αυτός είναι και ο λόγος, που αρχίζει να κινείται, για να εξισορροπήσει το αίσθημα της ναυτίας.»
Αντιμετώπιση θεμάτων που σχετίζονται με:
Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια καταχρηστική διάγνωση της διαταραχής αυτής, γι' αυτό το άτομο με ΔΕΠ(Υ) θα πρέπει να έχει την ίδια συμπεριφορά σε όλα τα περιβάλλοντα, (στο σπίτι, στο σχολείο, εάν πρόκειται για παιδί, στην εργασία, στις κοινωνικές επαφές, κ.ά.) και να παρουσιάζει τουλάχιστον 7 από τα παρακάτω συμπτώματα.
Αδυναμία συγκέντρωσης (ελλειμματική προσοχή)
- Δυσκολία συγκέντρωσης στη λεπτομέρεια - λάθη απροσεξίας
- Περιορισμένο εύρος προσοχής κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων και εργασιών
- Δίνει την αίσθηση, ότι δεν ακούει
- Εύκολη διάσπαση από εξωτερικά ερεθίσματα
- Δυσκολία ολοκλήρωσης εργασιών
- Αποφεύγει εργασίες, που απαιτούν αδιάσπαστη προσοχή
- Δυσκολία στην οργάνωση / ταξινόμηση εργασιών και δραστηριοτήτων
- Απώλεια αντικειμένων (βιβλία, τετράδια, προσωπικά είδη)
- Ξεχνάει
- Δυσκολία στο να ακολουθεί οδηγίες
Η υπερκινητικότητα συνήθως συνοδεύει την ελλειμματική προσοχή. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι τα εξής:
- Κινείται νευρικά ή στριφογυρίζει στην θέση του
- Φεύγει συχνά από το θρανίο του στο σχολείο
- Τρέχει ή σκαρφαλώνει υπερβολικά
- Είναι συνεχώς «εν κινήσει» ή με τάση για συνεχή δραστηριότητα
- Μιλάει υπερβολικά
- Είναι παρορμητικός στις κινήσεις του, δεν σκέφτεται πριν ενεργήσει
- Διακόπτει συζητήσεις και δραστηριότητες άλλων
- Απαντάει σε ερωτήσεις, πριν ολοκληρώσει ο ομιλητής
- Δυσκολεύεται να περιμένει την σειρά του.
Η παρορμητικότητα είναι η αδυναμία ελέγχου μιας εσωτερικής ώθησης (παρόρμησης) του εαυτού για να προβεί σε συμπεριφορές που μπορεί να είναι παράλογες ή βλαπτικές για τον ίδιο ή για τρίτους. Συνήθως εκφράζεται με την ανάγκη να ικανοποιηθούν οι επιθυμίες του ατόμου στο «εδώ και τώρα», χωρίς να σκεφτεί εκ των προτέρων ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες και τα αποτελέσματα.
Πώς λειτουργεί το πρόγραμμα:
Το Πρόγραμμα Κυριαρχίας της Προσοχής Davis® παρέχει αποτελεσματικά εργαλεία και τεχνικές για να βοηθήσει τους ενήλικες και τα παιδιά ηλικίας 8 ετών και άνω να αντιμετωπίσουν προβλήματα προσοχής, οργάνωσης και συμπεριφοράς. Συγκεκριμένα αποκτούν την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να ξεκαθαρίζουν τις διαστρεβλωμένες αντιλήψεις τους. Πραγματοποιείται σε 4 βήματα:
1.Η Αγωγή Προσανατολισμού Davis®
Είναι το εργαλείο για την αντιμετώπιση της αδυναμίας συγκέντρωσης.Είναι μια απλή τεχνική που σταθεροποιεί και εναρμονίζει τις αντιλήψεις ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της αντίληψης του χρόνου.
2.Η Ρύθμιση της Σωματικής Ενέργειας:
Παρέχει στα άτομα όλων των ηλικιών αυξημένη συνειδητοποίηση και ικανότητα αυτορρύθμισης των επιπέδων της σωματικής τους ενέργειας ανάλογα με την δραστηριότητα. Είναι το εργαλείο για την παρορμητικότητα και την υπερκινητικότητα σε συνδυασμό με το επόμενο …
3.Η Απελευθέρωση της Έντασης:
Είναι μία απλή και εύκολη τεχνική για χαλάρωση και μείωση του στρες και του άγχους.
4. Εννοιολογική Κατανόηση και Υιοθέτηση Νέας Συμπεριφοράς:
Να κατανοήσουν και να ενσωματώσουν βασικές έννοιες που θα τους βοηθήσουν στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις τους. Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με την Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής (ΔΕΠ) τείνουν να είναι εξαιρετικά ευφάνταστα και δημιουργικοί στοχαστές, λόγω της εικονικής σκέψης τους. Συχνά, όμως, δυσκολεύονται να αξιοποιήσουν τις ιδέες τους και να μετατρέψουν την σκέψη σε δράση. Ξέρουν τι θέλουν να επιτύχουν, αλλά ταλαιπωρούνται πολύ όταν πρέπει να οργανώσουν και να ολοκληρώσουν τα σχέδιά τους, κατά συνέπεια λοιπόν και την ζωή τους.Η εννοιολογική κατανόηση είναι ένα σύστημα καθοδηγούμενης μοντελοποίησης συγκεκριμένων εννοιών. Μοντελοποιούμε τις έννοιες: εαυτός, αλλαγή, συνέπεια, αιτία, αποτέλεσμα, πριν, μετά, χρόνος, αλληλουχία, τάξη – αταξία και υπευθυνότητα.
Η τεχνική αυτή επιτρέπει στα άτομα να αναπτύξουν προσωπική γνώση και να κατανοήσουν τα αυτοδημιουργούμενα εμπόδιά τους, που οι ίδιοι βάζουν στον εαυτό τους. Ο στόχος είναι η αλλαγή συμπεριφοράς και η βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων, εφαρμόζοντας αυτές τις έννοιες σε πραγματικές καταστάσεις ζωής.
Διάρκεια του προγράμματος
Έχουμε 2 φάσεις:
α) η φάση της εκμάθησης των εργαλείων και των τεχνικών της αγωγής Davis.
Διαρκεί από 30 έως 50 ώρες.
β) η φάση της υιοθέτησης νέας συμπεριφοράς.
Διερευνούμε διάφορες πραγματικές καταστάσεις/γεγονότα με την λανθασμένη συμπεριφορά και μοντελοποιούμε αυτά τα ίδια πραγματικά γεγονότα εφαρμόζοντας την νέα συμπεριφορά.
Η διάρκεια είναι ανάλογη των αναγκών του κάθε ατόμου.
Αναμενόμενα αποτελέσματα:
Καταρχάς το πρόγραμμα απαντά σε βασικές, και θα τολμούσαμε να πούμε, βασανιστικές ερωτήσεις των ατόμων με ΔΕΠ-Υ «γιατί είμαι έτσι;» «τι είναι αυτό που μου συμβαίνει;»
Κατά δεύτερον τους παρέχει τα εργαλεία με τα οποία οι ίδιοι μπορούν να φροντίσουν και να οργανώσουν την ζωή τους.
Συγκεκριμένα το άτομο θα έχει κυριαρχήσει ένα σύνολο θεμελιωδών εννοιών της ζωής και θα έχει διερευνήσει τη σημασία και τη σπουδαιότητά τους για την επίτευξη της επιτυχίας στη ζωή του.
Η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις αιτίες του αποπροσανατολισμού θα βελτιωθεί, καθώς και η ικανότητα εστίασης της προσοχής και δημιουργίας σχέσεων με άλλους. Το άτομο θα έχει γνώση και εμπειρία με εργαλεία αυτοδιαχείρισης για επίλυση σύγχυσης, αλλαγή συμπεριφοράς και δημιουργία τάξης.
Θα θέλαμε να τονίσουμε, ότι οι γονείς θα πρέπει να καταλάβουν και να αποδεχθούν, ότι η ευθύνη για την ενσωμάτωση της κατανόησης του προγράμματος Davis στην καθημερινή ζωή παραμένει στο άτομο, που λαμβάνει το πρόγραμμα, και ότι τα εργαλεία του Davis δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επιβολή αλλαγών συμπεριφοράς σε ένα άτομο, που δεν είναι πρόθυμο ή που δεν θέλει να κάνει τέτοιες αλλαγές.
Εμπειρία
Μάριος (30 ετών)
«Με το πρόγραμμα αυτό, κατάλαβα, ότι, όταν πρέπει να ασχοληθώ με κάτι που δεν το έχω ξανακάνει, η φαντασία μου μεγαλοποιεί τα πράγματα… τότε είμαι αποπροσανατολισμένος. Όταν προσανατολίζομαι και ξεκινώ να το κάνω, τότε διαπιστώνω, ότι στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο δύσκολο, όσο το φανταζόμουν.
Ο ρυθμιστής της ενέργειας μού έχει κάνει μεγάλη εντύπωση και τον χρησιμοποιώ πολύ… Με βοηθάει στην επίγνωση της συναισθηματικής μου κατάστασης, όσον αφορά στα νεύρα μου και πόσο εύκολα μπορώ να τσακωθώ.
Έχουν αλλάξει οι σχέσεις μου με τους δικούς μου ανθρώπους, εφόσον μπορούν να κατανοήσουν/δικαιολογήσουν κάποιες «παράξενες συμπεριφορές» μου.
Χαίρομαι πολύ που έχω ΔΕΠ-Υ, το ευχαριστιέμαι και χρησιμοποιώ την εικονική μου σκέψη για να δίνω λύσεις σε προβλήματα. Είναι τρομερό εργαλείο!!! Ελευθερώθηκα από τότε που έμαθα, ότι έχω διάσπαση… ξέρω ότι δεν είμαι τρελός!»
ΠΗΓΕΣ
Ντέιβις Ντ. Ρόναλντ, Το Χάρισμα της Δυσλεξίας. Εκδ. Καστανιώτη Α.Ε. Αθήνα 1998
Ronald D. Davis, The Gift of Learning, the Penguin Group, August 2003, p.20-21
